Kira stopajı, özellikle iş yerini kiraya veren mülk sahibi ile kiracı arasında çok sorulan sorulardandır. Ticari gayrimenkullerin kiralanması ile birlikte sıklıkla ön plana çıkan vergi türlerinden birisidir. Çoğu zaman bu vergi türünün kim tarafından ne kadar ödendiği kafa karışıklığına yol açabilmektedir. Bu vergi doğru anlaşılmadığı takdirde farklı cezayı yaptırımlarla karşılaşabilmek mümkün olmaktadır.
Kira geliri elde etmekte olan mülk sahibi değil, iş yerini kullanan kiracının devlete ödeme yapması gerekmektedir. Bu durum özellikle iş yerleri için geçerli olan bir durumdur. Stopaj uygulaması konut kiralarında geçerli değildir. Kira stopajı, ticari amaçla olmak üzere kiralanan gayrimenkuller için devlet tarafından alınan vergi türünü içermektedir. Kira gelirinden belli bir oran kesilerek, bu tutar direkt olarak vergi dairesine ödenmektedir. Bu noktada bazı önemli sorular ön plana çıkar.
Kira Stopajını Kim Öder?
Kira stopajı, iş yeri kiracısı tarafından ödenmesi gerekmektedir. Özellikle dikkat edilmesi gereken bazı özellikler bulunmaktadır. Yapılacak olan ödemeler kiracı tarafından yapılacaksa bu vergi aslında mülk sahibinin kira gelirinden kesilen bir vergi türüdür. Bir mülkü ticari faaliyet için kiralayan kurum, şahıs veya şirket stopaj hesaplamasını yaparak devlete ödemesi gerekmektedir.
Bunu şöyle açıklayacak olursak, mülk sahibi 10.000 TL kira geliri almaktaysa, %20 stopaj uygulandığı takdirde kiracı devlete 2000 TL ödemektedir. Ayrıca mülk sahibine de 8.000 TL kira ödemektedir. Ulaşım sağlayabildiği kiracıdan mevcut tutarı tahsil etmektedir. Böylelikle vergi kaybının önüne geçilmiş olacaktır.
Kira Stopajının Uygulandığı Durumlar Nelerdir?
Kira stopajı yalnızca belli durumlarda uygulanmaktadır. Özellikle iş yeri kiralamalarında yani ofis, dükkan, mağaza ve avukatlık bürosu gibi ticari anlamda yapılan gayrimenkullerin kiralanması durumlarında stopaj uygulaması yapılmaktadır örneğin mülkün sahibi gerçek kişi ise ve mülk iş yeri olarak kiralanmaktaysa stopaj geçerli olmaktadır. Bu durumda gerçek kişilerden de kiralama yapıldığında stopaj uygulamasının yapıldığını söylemek mümkündür.
Vakıflar, dernekler ve şirketler gibi tüzel kişilikler ya da gelir vergisi mükellefi olan kişiler de kira stopajı vergisini ödemek durumundadır. Özellikle konut kiralamalarında stopaj uygulanmamaktadır. Bunun sebebi ise birey, başka bireyden ev kiraladıysa bu işlem kira stopajına tabi tutulmamaktadır. 2025 yılı Gelir Vergisi Kanunu gereğince iş yeri kirası stopaj oranı genel anlamda %20 olarak belirtilmiştir.
Fakat belli durumlarda hükümet tarafından bu oran geçici olarak değiştirilebilir. Pandemi döneminde kira stopajının oranı %10 olarak belirtilmekteydi. 2025 yılı kapsamında bu oran tekrardan %20 olarak geçmektedir. Buradan anlaşılması gereken şey, ödenen brüt kira tutarının %20’sinin vergi olarak devlete aktarıldığıdır.
Ödeme Nasıl Yapılır?
Stopaj, muhtasar beyanname aracılığıyla vergi dairesine bildirilmesi gerekmektedir. Özellikle her ay veya 3 ayda bir olmak üzere beyan edilebilmektedir. Yapılacak olan beyan periyodu, işletmenin vergi mükellefiyet türüne göre değişiklik göstermektedir. İlk olarak muhtasar beyannamesi hazırlanır ve stopaj tutarı beyan edilerek hesaplanmalıdır. Sonrasında Gelir İdaresi Başkanlığı sistemi üzerinden beyanname gönderilerek, beyan edilen tutar verilen süre içerisinde Vergi Dairesi’ne ödenmelidir.
Kira stopajı uygulamasında belli başlı hesaplar yapılmaktadır. Bu durumu şöyle açıklayabiliriz; aylık kira bedeli 15.000 TL, stopaj oranı %20, devlete ödenecek vergi 15.000 TL x %20 = 3000 TL olarak belirtildiyse, mülk sahibine ödenmesi gereken net kira 15.000 TL – 3000 TL = 12.000 TL olarak geçmektedir. Brüt kira sözleşmede yazmakta olan miktarı ifade etmektedir. Stopaj oranı ise bu brüt tutar üzerinden hesaplanmaktadır.
Kira Depozitosu İadesi Geri Alım Süreci ve Yöntemleri için tıklayın!