Kira sözleşmesi, hem kiracı hem de ev sahibi için yasal çerçeve dahilinde hak ve yükümlülükleri içeren bir çeşit belgedir. Belli bir süre içerisinde hak ve sorumluluklar bu çerçevede geçerli kılınır. Kira süresinin sona ermesi ile birlikte tarafların ne yapacağını bilememesi gayet normaldir. Bu noktada kira sözleşmesinin sona ermesi ile birlikte yaşanabilecek hukuki ve pratik gelişmeleri güncel mevzuat doğrultusunda yorumlamak önemlidir. Kira süresi bittiğinde kiracının hemen evden çıkmasına gerek kalmaz.
Türk Borçlar Kanunu gereğince konut ve çatılı iş yeri kiralarında bir gün sözleşme süresinin dolması ile kira sözleşmesi otomatik olarak bir yıl daha uzatılmaktadır. Bir yıl daha uzatılması, kiracının sözleşmenin bitiminden en az 15 gün önce yazılı olarak tahliye bildiriminde bulunmaması halinde geçerli sayılmaktadır. Buradan anlaşılması gereken şey; kiracı evden çıkmak istemiyorsa ve buna ek olarak ev sahibi belli bir gerekçe sunmuyorsa, kira devam eder.
Kira Sözleşmesinin Sona Ermesi Ne Anlama Gelir?
Kira sözleşmesi örneğin bir yıl için yapılmışsa bu sürenin sonunda sözleşme otomatik olarak sona erer. Fakat bu, kiracının direkt olarak evi boşaltması gerektiği anlamını taşımaz. Türk Borçlar Kanunu’na göre sözleşme bitse dahi kiracı konusu kullanmaya devam edebilir. Ayriyeten ev sahibi yazılı bir bildirimde bulunmazsa sözleşme belirsiz süreli olarak devam etmektedir.
Ev sahibi, sözleşme bitimine en az 15 gün kalacak şekilde yazılı bir bildirimde bulunarak, kira sözleşmesini yenilemeyeceğini kiracıya iletme Hakkı bulunur. Bu durumda kiracının sözleşme sonunda evi boşaltması gerekir. Eğer kiracı tahliyeyi kabul etmezse, ev sahibi dava yoluna gitmeyi düşünebilir ve tahliye talebinde bulunabilir. Fakat tahliye süreci mahkeme kararı gerektirdiğinden bu sürecin aylar süreceği unutulmamalıdır.
Kira süresi bittiğinde kiracının da bir takım hakları bulunmaktadır. Kiracı, usulüne uygun olacak şekilde yazılı bildirim taraflarına yapılmadığı sürece evde oturmaya devam edebilmektedir. Haksız tahliye durumu söz konusu olacaksa kiracı mahkemeye başvurarak, haklarını arama yoluna gidebilir. Kiracı evi usulüne uygun olacak şekilde boşaltacaksa depozito gibi güvence bedellerini yasal anlamda geri alma hakkına da sahiptir.
Kiracı Kalmaya Devam Ederse Ne Olur?
Kira sözleşmesinin süresi dolduğunda kiracı konutta oturmaya devam edebilir. Bu durumda ev sahibi tarafından da bir tahliye talebi gelmeyebilir. Böylesi bir durumda sözleşme aynı şartlarla yenilenmiş sayılır. Yenilenme süresi konut ve çatılı işyerleri için genel anlamda bir yıl olarak geçmektedir. Kiracılar, yeni dönemde de kira ödemeye devam etmeleri gerekmektedir. Sonuç itibari ile kiracı aynı haklara sahip olmaktadır.
Ev sahibi ise kira bedelini artırmak için bir talepte bulunabilir. Bunu yapmak için de yıllık yasal sınırlar çerçevesinde kira artışını yapabilecektir. Kiracı tahliye etmezse birtakım yasal yollar uygulanabilir. Kira süresi sona erdiği halde kiracı evden çıkmamayı sürdürüyorsa, ev sahibi icra takibiyle tahliyeye başvurabilir. Noter aracılığıyla ihtarname gönderilerek, icra takibi başlatılabilir. Bir diğer yapılacak yasal yöntem ise sulh hukuk mahkemesine başvuru yaparak tahliye davası açılabilmektedir. Ayrıca ev sahibi, evde kendisi oturmayı veya yakınlarının oturmasına planlıyorsa bu gerekçe ile yani ihtiyaca dayalı tahliye talebinde bulunabilir.
Sözleşmenin sona erdiği durumlarda taraflar yeni bir sözleşme yapmayıp kiracının konutta oturmaya devam ettiği durumlarda, kira ilişkisi belirsiz süreli sözleşmeye dönüşmektedir. Bu gibi durumlarda taraftar her zaman yazılı bildirimle sözleşmeyi sonlandırabilme hakkına sahiplerdir. Fakat konut ve çatılı iş yeri kiraları olmak üzere kiracı lehine 10 yıllık uzama süresi bulunmaktadır. Ev sahibi ise bu sürenin sonunda geçerli ve gerekli olmadan tahliye talebinde bulunabilmektedir.
Kira takip programı ile sözleşmeniz bittiğinizde haberiniz olabilir!